Smart City na świecie

Po zmianie władzy na Kapitolu, zmieniło się podejście Stanów Zjednoczonych do kwestii walki z globalnym ociepleniem (USA wróciły do porozumienia klimatycznego z paryskiego szczytu), a teraz Amerykanie pokazują, że równie ważnym dla nich frontem jest walka o stworzenie bardziej zrównoważonego systemu transportu. Do senatu trafiła właśnie ustawa, która oferuje miastom 10 miliardów dolarów finansowania na  usunięcie miejskich autostrad oraz naprawienie szkód wyrządzonych przez te projekty mieszkającym w ich pobliżu społecznościom.

W zależności od źródła szacuje się, że w obszarach miejskich żyje dzisiaj ok. 55 – 85% spośród wszystkich ludzi na Ziemi. Zarówno liczba ludności jak i migracja do miast rosną niemal wykładniczo. Nic dziwnego – życie w mieście jest zwyczajnie wygodne. Jednak im więcej z nas korzysta z wygód miasta, tym trudniej jest zrównoważyć jego funkcjonowanie. Jednym z efektów stale rosnącej urbanizacji, obok zanieczyszczenia światłem i nadmiernym hałasem, jest znaczący wzrost temperatury na obszarach zabudowanych. Miejskie wyspy ciepła, bo tak określa się nienaturalną różnicę temperatury między aglomeracją a pobliskimi obszarami wiejskimi, powodują szereg zagrożeń nie tylko dla okolicznych ekosystemów ale i – a może przede wszystkim – nas samych.

Społeczeństwa dobrobytu przyzwyczaiły się do tego, aby meble traktować jak ubrania. Wymieniane są nie wówczas gdy się zniszczą, ale gdy się znudzą. Przestaną podobać. Dlatego, podczas gdy w Polsce żywotność sofy, stołu czy krzesła sięga ćwierć wieku, w Europie Zachodniej nie przekracza 6 lat. “To całkiem inne światy. U nas meble pełnią rolę funkcjonalną, na zachodzie to element stylu i mody, która wciąż się zmienia“, mówi Maciej Formanowicz, założyciel i prezes Forte. Skrócenie żywotności i coraz częstsza wymiana mebli powoduje, że podobnie jak w przypadku odzieży coraz bardziej poważnym wyzwaniem staje się zagospodarowanie meblarskich odpadów. A tych jest co roku aż 12 mln ton.

Wszystko zaczęło się w 2016 kiedy władze Barcelony postanowiły wprowadzić pierwsze Superblocki – są to wydzielony fragmenty miasta wewnnątrz których ograniczany jest ruch samochodów. Oznacza to, że zarówno auta jak i autobusy mogą poruszać się jedynie po zewnętrznych granicach Superblocku, a wewnątrz niego jedynymi dozwolonymi pojazdami są służby i dostawcy. Ich głównym celem jest oczywiście ograniczenie liczby samochodów oraz zanieczyszczeń przez nie produkowanych jak również tworzenie wspólnoty wśród sąsiadów. Zamknięcie ulic na takich terenach umożliwia stworzenie zielonych i bezpiecznych przestrzeni rekreacyjnych, czy dodatkowych lokali gastronomicznych dla jego mieszkańców.

Przywykliśmy do tego, że o ograniczaniu emisji gazów cieplarnianych rozmawiają przedstawiciele rządów, swoje stanowiska mają też instytucje międzynarodowe – Norwegowie zauważają jednak, że to w miastach tkwi główne źródło problemu i to od nich powinno się zacząć.

W szwedzkim mieście Lund powstał kilometrowy odcinek „drogi elektrycznej”, która automatycznie wykrywa i ładuje pojazdy elektryczne. To nowatorski projekt badawczo-rozwojowy o nazwie „EVolution Road”. Właśnie rozpoczęły się pierwsze testy tak specjalnie skonstruowanej drogi, a do badań wykorzystywany jest trolejbus Solarisa.

Wiele miast na całym świecie staje przed wyzwaniem jakim jest odpowiednie gospodarowanie wodą opadową. Obfite deszcze mogą prowadzić do powodzi i podtopień, jednak niektóre miasta zaczęły wykorzystywać wodę nie jako zagrożenie, a jako sprzymierzeńca. Pomaga im w tym koncepcja nazwana sponge city, a więc miasto gąbka.

Grono miejscowości uznawanych za „smart” powiększa się każdego roku. Z tego też powodu, co jakiś czas opracowywane są kolejne zestawienia takich metropolii. Za najważniejszymi z tych rankingów stoją wyjątkowo renomowane podmioty, jak np. hiszpańskie Centrum Globalizacji i Strategii IESE Business Schoo czy IMD (International Institute for Management Development, jedna z najważniejszych szkół biznesu na świecie, mieszcząca się w Szwajcarii) wraz z Singapurskim Uniwersytetem Technologii i Projektowania (SUTD). Co roku, publikują one odpowiednio – IESE Cities in Motion Index oraz Smart City Index. Ze względu na wyjątkową, ogólnoświatową sytuację spowodowaną pandemią COVID-19, istotną rolę w tworzeniu tegorocznych list Smart City odegrało m.in. to, jak poradziły sobie one podczas obecnego kryzysu. Dumą napawa także to, że w najważniejszych globalnych zestawieniach znalazły się również polskie akcenty.

Covid-19 stał się katalizatorem koncepcji smart city. Czy miasta wyciągną wnioski z pandemii i kolejnych czyhających zagrożeń? Nowoczesne zarządzanie miejską  infrastrukturą  zyskuje  na  znaczeniu,  ale  często  dopiero  wówczas gdy nadchodzi kryzys. Tak było, gdy w 2012 r. w Nowy Jork uderzył niszczycielski huragan Sandy, powodując 19 mld dol. strat, czy gdy w 2016 r. zamachowiec wjechał ciężarówką w tłum na promenadzie w Nicei, zabijając 87 osób.

Budowa dróg to niekoniecznie najlepsze rozwiązanie, aby zmniejszyć samochodowy tłok. W wielu przypadkach wielokrotnie tańsze, inteligentne systemy zarządzania ruchem przynoszą dużo więcej korzyści i to w krótszym czasie.